پرخوری عصبی یا بولیمیا نوعی اختلال در خوردن و یا مکانسیمی در مقابله با استرس محسوب می‌شود. افراد برای کنترل استرس خود از روش های مختلفی استفاده می‌کنند. پرخوری عصبی نیز یکی از این روش ها است که نه تنها موجب کاهش اضطراب افراد نمی‌شود؛ بلکه عوارض زیادی را نیز برای آنها ایجاد خواهد کرد. در واقع هنگام شروع این رفتار هیچ گونه احساس گرسنگی وجود ندارد؛ بلکه فقط به دلیل عوامل روانی این اتفاق می‌افتد. در این نوع از پرخوری فرد بیش از اندازه و در مدت زمان کوتاهی، غذا می‌خورد. این رفتار گاهی چندبار در هفته نیز تکرار می‌شود. اختلالات خوردن بسیار تحت تاثیر سلامت روان و دیگر اختلالات هستند. 

منبع: پرخوری عصبی | سریعترین راه درمان پرخوری عصبی

پرخوری عصبی

پرخوری عصبی نوعی الگوی غذایی نامناسب است که انواع مختلفی نیز دارد. در واقع این افراد به غیر از سه وعده غذایی، هر زمان که درطول روز دچار استرس شوند؛ به صورت افراطی شروع به غذا خوردن می‌کنند. معمولا آمار ابتلا به این اختلال در میان زنان بالاتر است و همچنین در سنین نوجوانی نیز بیشتر دیده می‌شود.

این دسته افراد معمولا وزن طبیعی داشته اما به شدت خود را در مورد شکل بدنی و ظاهرشان مورد قضاوت قرار می‌دهند. اعتماد به نفس پایینی دارند و یا با افسردگی دست و پنجه نرم می‌کنند.

علت پرخوری عصبی چیست؟

هنوز علت مشخصی برای پرخوری عصبی وجود ندارد. اما مجموعه ای از عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در آن دخیل باشند. در واقع اصلی ترین علت این اختلال نداشتن مهارت کنترل اضطراب است. چراکه اگر افراد بتوانند در موقعیت های مختلف اضطراب خود را کنترل کنند؛ به این بیماری دچار نخواهند شد. به طور کلی برخی از علل پرخوری عصبی در افراد شامل موارد زیر می‌شود.

????علل جسمانی

علاوه بر تاثیر ژنتیک و وراثت بر پرخوری عصبی، شواهد حاکی از آنند که هورمون ها نیز در این موضوع موثر هستند. برای مثال سروتونین یکی از هورمونهای موثر در رفتارهای نامنظم غذاخوردن است. هورمون های جنسی در زنان هم شاید بروز رفتار پرخوری شوند. برای مثال بیشتر زنان مبتلا به سندروم پلی کیستیک، بی نظمی در اشتها را تجربه خواهند کرد.

????عوامل محیطی

محرک های محیطی و عوامل اجتماعی و فرهنگی تاثیر زیادی بر تصویر بدنی و همچنین اختلالات خوردن دارند. در واقع رسانه ها برای افراد معیارهای زیبایی را تعیین می‌کنند و هرکسی که مانند آنها نباشد؛ زیبا نیست. به دلیل حساسیت سن نوجوانان و تاثیرپذیری آنها از رسانه ها، پرخوری عصبی در آنها بیشتر دیده می‌شود.

همچنین برخی از تحقیقات نشان دهنده رابطه بین سواستفاده جنسی با پرخوری عصبی هستند. همچنین این رفتار بعد از تجاوز جنسی بیشتر از بی اشتهایی عصبی دیده می‌شود. حتی در این مورد هم پرخوری عصبی، حاصل از استرس بعد از تجاوز جنسی است.

تشخیص پرخوری عصبی

قطعا برای پیگیری و شروع فرایند درمان، در ابتدا باید تشخیص دقیق پرخوری عصبی صورت گیرد. طبق معیارهای تشخیصی آخرین نسخه کتابچه راهنمای تشخیصی آماری DSM، دوره های تکراری پرخوری در که فرد بدون اراده شروع به غذا خوردن می‌کند و با اقدامات نامناسب برای جلوگیری از افزایش وزن همراه است؛ یکی از معیارهای تشخیص خواهد بود.

این رفتارها باید حداقل یکبار در هفته و در طول سه ماه بدون هیچ گونه وقفه ای اتفاق بیافتد. معمولا در پرخوری عصبی، رفتار پاکسازی بیشتر اتفاق می‌افتد. به این معنا که فرد بعد از خوردن مقدار زیادی غذا خود را مجبور به استفراغ یا مدفوع کردن می‌کند. برای مثال داروهای مسهل میخورد و یا انگشت در حلق می کند تا بالا بیاورد.

عوارض پرخوری عصبی

پرخوری عصبی نه تنها باعث بروز عوارض جسمانی می‌شود؛ بلکه عواقب روانی نیز برای افراد خواهد داشت. معمولا بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا هستند؛ بعد از این رفتار احساس گناه و پشیمانی می‌کنند و با رفتارهای اشتباه اینکار را جبران می‌کنند. برخی از عوارض این اختلال شامل موارد زیر می‌شود.

◀مشکل فشارخون

◀بیماری های قلبی عروقی

◀چاقی

◀سردردهای میگرنی

◀اختلال در خواب

◀مشکلات گوارشی

◀پوسیدگی دندانها

درمان پرخوری عصبی

موثر ترین راه برای درمان پرخوری عصبی، افزایش اعتماد به نفس و یا کنترل اضطراب است. اما این اقدامات به راحتی انجام نمی‌شوند و نیاز به کمک یک مشاور و حمایت اطرافیان نیز هست. این مشکل کاملا درمان پذیر بوده و قابل کنترل است. در این مسیر قدم به قدم عمل کرده و از انجام اقدامات افراطی مثل غذاخوردن برای مدت زمان طولانی خودداری کنید.

⭕شناسایی عوامل استرس زا

در اولین قدم، عوامل استرس زا را شناسایی کنید. در واقع همیشه به دلیل اتفاق و یا محرک خاصی فرد رفتار پرخوری عصبی را آغاز می‌کند. برای مثال هر زمان که به امتحانات خود می‌اندیشد؛ استرس زیادی تجربه کرده و غذاخوردن را شروع می‌کند. بعد از شناسایی این موضوع باید نحوه برخورد صحیح با آن را بیاموزید. قطعا با غذاخوردن، در امتحانات موفق نخواهید شد. پس باید به طور منطقی فکر کرده و به جای یخچال، به سراغ کتاب های خود بروید.

⭕جایگزینی

پرخوری عصبی را با عادات های مفید دیگری جایگزین کنید. از طرف دیگر احتمالا در مواقع استرس زا به سراغ موادغذایی محرک و شیرین خواهید رفت. در این شرایط نه تنها باید مواد غذایی را جایگزین کنید؛ بلکه به طورکلی با بروز اضطراب، خود را به کار دیگری مشغول کنید. با عوض کردن مواد غذایی با خوراکی های سالم، اگر هم مقدار زیادی از آنها را بخورید؛ عوارض آنها برای بدن، کمتر خواهد بود. پیاده روی، کتاب خواندن یا فیلم دیدن، استحمام، صحبت با اعضای خانواده و مشغول کردن دست ها از راهکارهای جایگزین برای این اختلال هستند.

⭕دارودرمانی

برای درمان دارویی پرخوری عصبی و همچنین کاهش عوارض آن، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. معمولا داروهایی که در این زمان تجویز می‌شوند شامل داروهای ضدافسردگی ، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین، بوپروپیون و توپیرامات می‌شود. از مصرف خودسرانه و یا تغییر دوز این داروها خودداری کرده و همچنین مصرف دارو را در کنار روش های دیگر شروع کنید. 

⭕مراجعه به روانشناس

اگر موفق به کنترل اضطراب خود نشدید؛ حتما در این زمینه از یک روانشناس کمک بگیرید. همچنین مشاور با درمان اختلالات همزمان مثل افسردگی احتمال بروز مجدد پرخوری عصبی را کاهش خواهد داد. مشکلاتی مثل کمبود اعتماد به نفس و یا اختلال خود زشت انگاری نیز با کمک روانشناس درمان خواهند شد. او عوامل زمینه ساز و ماشه چکان را در این اختلال شناسایی کرده و با ارائه تمریناتی از این بیماری جلوگیری خواهد کرد. 

سخن پایانی

امروزه لاغری و یا داشتن اندامی زیبا، تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است و افراد از روش های غیراستانداردی در این زمینه استفاده می‌کنند. اما پرخوری عصبی فقط به دلیل لاغری یا چاقی نیست. بلکه برخی از اختلالات روان و یا استرس های روزانه نیز، این مشکل را ایجاد خواهد کرد. در صورت ابتلا به این مشکل، از کمک گرفتن از پزشک و مشاور خجالت نکشید و حتما برای درمان اقدام کنید. متوقف کردن چرخه خوردن مقداری غذا و تخلیه آن، کار آسانی نیست. اما با کمک راهکارهای ارائه شده، می‌توان آن را کنترل کرد.

برای دریافت مشاوره در زمینه پرخوری عصبی می توانید با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی آواژه از طریق شماره  02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول