والدين سخت گير معمولا علت رفتارهاي خود را نگراني براي آينده فرزند مطرح مي‌کنند. غافل از اينکه دلايل رفتارهاي سختگيرانه عميق‌تر از يک نگراني است. والدين نقش مهمي در زندگي فرزندان خود در هر زمينه اي بازي مي‌کنند. آنها هميشه بهترين چيزها را براي فرزند خود مي‌خواهند و در اين زمينه تلاش مي‌کنند. اما گاهي در اين تلاش ها زياده روي کرده و شرايط را براي فرزندان سخت مي‌کنند. سخت گيري با مفاهيم زيادي تداعي مي‌شود که والدن در تشخيص آنها ناتوان اند. اين موضوع زندگي کودک را هم تحت تاثير قرار داده و پيامدهايي ايجاد خواهد ک

منبع: والدين سخت گير | با پدر و مادر سختگير چه کنيم؟

والدين سخت گير

همه والدين شيوه فرزندپروري خود را منطقي مي‌دانند و در برابر تغيير آن مقاوت مي‌کنند. سخت گيري در واقع نوعي از فرزندپروري است که فرزندان را تحت فشار زيادي قرار مي‌دهد. گاهي کودکان براي رهايي از فشارهاي والدين سخت گير خود دست به کارهايي مي‌زنند که جبران ناپذير است. آنان تربيت اصولي را با قوانين شديد و راديکال اشتباه مي‌گيرند و فرزند خود را نيز مورد آزار قرار مي‌دهند.

نشانه هاي والدين سخت گير

اينگونه والدين، به راحتي قابل تشخيص هستند. چراکه فردي که نسبت به فرزند خود انعطاف نشان نمي‌دهند؛ در روابط خود با ديگران نيز سخت گير و متوقع است. در اين قسمت برخي از نشانه هاي والدين سخت گير را ذکر خواهيم کرد.

??هميشه در حال وضع قوانين مختلف هستند.

??از فرزندان خود توقع پيروي کورکورانه دارند.

??انتقاد پذير نيستند و ارتباط موثري با فرزند خود ندارند.

??به هر بهانه اي به فرزند خود توهين کرده و او را تحقير مي‌کنند.

متوقع اند.

??از تنبيه هاي بدني و رواني استفاده مي‌کنند. 

والدين سخت گير خوب يا بد؟

توجه به اين نکته ضروري است که سخت گيري با اقتدار متفاوت است. در سبک فرزندپروري، والدين به اقتدار نياز دارند و بايد بتوانند فرزند خود را تا حدي کنترل کنند. اما سخت گيري به معني محدود کردن فرزند بدون دليل است. در واقع اقتدار با استبداد فرق دارد و والدين بايد اين موضوع را در نظر بگيرند. فرزندان در هر سني به آزادي عمل و حريم شخصي نياز دارند. اگر اين مفاهيم از آنان سلب شود در فرايند رشد آنها اختلالاتي ايجاد خواهد شد. در ضمن اينگونه رفتار کردن نيز براي خود والدين نيز عوارضي خواهد داشت.

از طرفي ديگر، اگر کودک بتواند از اين شرايط به سلامت گذر کند شايد در برخي از زمينه ها نسبت به ديگران موفق تر باشد. براي مثال بسياري از ورزشکاران يا حتي دانشمندان موفق در مصاحبه هاي خود مطرح کرده اند که دستاوردهاي خود را مديون والدين سخت گير خود هستند که آنها را مجبور به تلاش بيشتر کرده اند. اما اين نکته را در نظر بگيريد که براي شکوفايي فرزندان از روش هاي ديگري نيز مي‌توان بهره برد.

چرايي پديدايي والدين سخت گير

اينکه چرا والدين نسبت به فرزندان خود سخت گير مي‌شوند به عوامل زيادي بستگي دارد. در بيشتر موارد والدين سخت گير، خود قرباني رفتارهاي مستبدانه والدين خود بوده اند و مي‌خواهند انتقام خود را از فرزندانشان بگيرند. يا رفتار کردن به نحوي ديگر را نياموخته اند. در غير اين صورت با مشاهده ديگر والدين يا حتي سرکشي فرزندان خود، تصميم به سخت گيري مي‌گيرد. که در هر صورت، اين روش جواب نخواهد داد و محصول آن چيزي جز رفتارهاي نامناسب فرزندان نخواهد بود. 

کمالگرايي والدين علت ديگري است که آنها را به سمت رفتارهاي سختگيرانه سوق مي‌دهد. در واقع آنان به دليل انتظار بيش از حدي که از خود يا فرزندشان دارند مدام در حال کنترل ميزان پيشرفت يا مقايسه او با ديگران هستند.

 تاثيرات والدين سخت گير در زندگي فرزندان

معمولا فرزندان در مواجه با والدين سخت گير خود به دوگونه رفتار مي‌کنند. آنها يا تبديل به دروغگوهايي حرفه اي شده که مي‌توانند والدين خود را گول بزنند و يا هيچ چيز از معني زندگي درک نخواهند کرد. در واقع تحقيقات حاکي ازآنند که اين شيوه خروجي خوبي نخواهد داشت. در اين قسمت برخي از تاثيرات رفتارهاي سختگيرانه را مورد بررسي قرار خواهيم داد.

?اختلالات رواني

بدون شک يکي از تاثيرات مهم والدين سخت گير، بر روان فرزندان است. اين شيوه باعث بروز طيف وسيعي از اختلالات رواني در فرزندان خواهد شد. افسردگي، گوشه گيري وانزوا، اضطراب زياد، عدم اعتماد به نفس وجرات مندي، چند نمونه از اين مشکلات هستند. اينگونه والدين هيچ گاه به فرزند خود اجازه اشتباه کردن را نداده اند به همين دليل در صورت بروز کوچک ترين اشتباهي سرخورده و نااميد مي‌شوند. همچنين بيشترافرادي که داراي اختلال شخصيت ضداجتماعي هستند؛ توسط والدين سخت گير پرورش يافته اند.

?عدم شکل گيري هويت

وقتي فرزندان در هر شرايطي فقط از والدين سخت گير خود پيروي مي‌کنند يا اصلا اجازه انجام کاري را ندارند؛ متوجه علايق و سلايق خود نخواهند شد. تصميم گيري در سرايط مختلف است که هويت ما را شکل مي‌دهد. اما در اين خانواده ها، فرزندان استقلال فکري و نظر شخصي ندارند و در هر موردي بايد از والدين کمک بگيرند.

?شکل گيري باورهاي اشتباه

رفتارهاي مستبدانه والدين سخت گير، بر فرزند هم تاثير گذاشته و او نيز به مرور اين عقايد خشک را مي‌پذيرد. در واقع قبول مي‌کند که واقعيت همين است و ديگران نيز بايد اينگونه رفتار کنند. اين موضوع به دليل تقليد فرزندان از والدين خود پديد مي‌آيد. اين دسته از والدين به کودکان شان القا مي‌کنند که فقط نظر آنها درست است و حق پرسشگري را از اومي‌گيرند. فرزندان مي‌پذيرند که در هيچ موردي حق اعتراض ندارند.

?طرد توسط همسالان

کودکاني که از تحت تاثير رفتارهاي والدين سخت گير رفتارهاي سختگيرانه از خود نشان مي‌دهند؛ معمولا دوستان زيادي ندارند و از طرف همسالان خود طرد مي‌شوند. معمولا اين فرزندان هوش هيجاني کمتري دارند و قادر به برقراري رابطه با ديگران نيستند.  آنها از لحاظ اجتماعي سازگاري کمتري با ديگران و محيط دارند. اين موضوع در روابط عاطفي آنان نيز تاثير خواهد گذاشت.

چگونه با والدين سخت گير خود رفتار کنيم؟

اگر به سني رسيده ايد که توانايي تصميم گيري در مورد مسائل خود را داريد و حتي از لحاظ مالي مستقل هستيد؛ وقت آن رسيده که در اين مورد با والدين سخت گير خود صحبت کنيد. احتمالا رفتارهاي آنها تا اخر عمر شما ادامه خواهد داشت و دست از سخت گيري در مورد شما برنمي‌دارند. اما سعي کنيد با رفتارهاي قاطعانه و صحيح، به آنها نشان دهيد که مستقل شده ايد و توانايي کنترل اوضاع را داريد. هرگز به آنها بي احترامي نکرده و سعي کنيد آنها قانع کنيد که رفتارهايشان اشتباه است. حتي مي‌توانيد آنها را به مشاوره گرفتن تشويق کنيد يا خود نيز براي از بين بردن عوارض اين رفتارها از روانشناس کمک بگيريد.

سخن پاياني

طبيعي است که فرزندان والدين سخت گير با آنان راحت نباشند و ارتباط خوبي با آنان نداشته باشند. آنها هيچ گونه اهميتي به احساسات و عواطف فرزند خود نيستند و با زياده خواهي او را در رقابتي هميشگي با ديگران قرار مي‌دهند. قربانيان اصلي اين ماجرا فرزندان هستند؛ و حتي راهي براي نجات از اين شرايط نيز ندارند. اما با گذر زمان و استقلال آنها، احتمالا از شدت اين رفتارها کاسته خواهد شد و حتي افراد مي‌توانند از روانشناس نيز کمک بگيرند.

براي دريافت مشاوره در زمينه والدين سخت گير مي توانيد با برترين متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسي آواژه از طريق شماره  02191002360 تماس بگيريد

سوالات متداول